-
1 sicca
siccus, a, um, adj. [cf. Sanscr. cush, to dry up; Gr. auô], dry.I.Lit.A.In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf.2.aridus): arena,
Verg. G. 1, 389:fauces fluminum,
id. ib. 4, 427:siccāque in rupe resedit,
id. A. 5, 180:litus,
id. ib. 6, 162:siccum et sine umore ullo solum,
Quint. 2, 4, 8:glebae,
Hor. Epod. 16, 55:agri,
id. S. 2, 4, 15:lacus,
Prop. 2, 14 (3, 6), 11:regio,
Curt. 9, 10, 2:via (opp. palustris),
Dig. 43, 8, 2, § 32 et saep.— Sup.:horreum siccissimum,
Col. 12, 15, 2:oculi,
tearless, Quint. 6, 2, 27; Prop. 1, 17, 11; Hor. C. 1, 3, 18; so,lumina,
Tib. 1, 1, 66; Luc. 9, 1044:genae,
Prop. 4 (5), 11, 80; Ov. H. 11, 10:decurrere pedibus super aequora siccis,
id. M. 14, 50;and, transf.: siccus aerumnas tuli,
tearless, Sen. Herc. Oet. 1270:pocula,
Tib. 3, 6, 18:urna,
Hor. C. 3, 11, 23:panis,
dry bread, Sen. Ep. 83, 6; Plin. 22, 25, 68, § 139:agaricum manducatum siccum,
id. 26, 7, 18, § 32; Capitol. Anton. 13; Vop. Tac. 11:spolia non sanguine sicca suo,
Prop. 4 (5), 10, 12:cuspis,
Stat. Th. 8, 383:ensis,
Sen. Troad. 50.—With gen.:sicci stimulabant sanguinis enses,
i. e. bloodless, Sil. 7, 213:carinae,
standing dry, Hor. C. 1, 4, 2:magna minorque ferae (i. e. ursa major et minor), utraque sicca,
i. e. that do not dip into, set beneath the sea, Ov. Tr. 4, 3, 2; so,signa,
id. ib. 4, 9, 18:aquae,
i. e. snow, Mart. 4, 3, 7:vox,
dried up with heat, husky, Ov. M. 2, 278 et saep.—As subst.: siccum, i; and plur.: sicca, ōrum, n., dry land, a dry place; dry places:B.donec rostra tenent siccum,
Verg. A. 10, 301:in sicco,
on the dry land, on the shore, Prop. 3, 10 (9), 6; Verg. G. 1, 363; Liv. 1, 4; Plin. 9, 8, 8, § 27; 26, 7, 22, § 39:ut aqua piscibus, ut sicca terrenis, circumfusus nobis spiritus volucribus convenit,
Quint. 12, 11, 13:harundo, quae in siccis provenit,
Plin. 16, 36, 66, § 165; so,in siccis,
id. 17, 22, 35, § 170.—In partic.1.Of the weather, dry, without rain:2.sive annus siccus est... seu pluvius,
Col. 3, 20, 1:ver,
Plin. 11, 29, 35, § 101:aestivi tempora sicca Canis,
Tib. 1, 4, 6;for which: incipit et sicco fervere terra Cane,
Prop. 2, 28 (3, 24), 4:sole dies referente siccos,
Hor. C. 3, 29, 20:siccis aër fervoribus ustus,
Ov. M. 1, 119:caelum,
Plin. 18, 12, 31, § 123:ventus,
id. 2, 47, 48, § 126; Luc. 4, 50:luna,
Prop. 2, 17 (3, 9), 15; Plin. 17, 9, 8, § 57; cf. id. 17, 14, 24, § 112:nubes,
i. e. without rain, Luc. 4, 331:hiemps,
without snow, Ov. Am. 3, 6, 106.—Of the human body, dry, as a healthy state (opp. rheumy, catarrhal, tumid, etc.), firm, solid, vigorous:3.(mulier) sicca, succida,
Plaut. Mil. 3, 1, 192; Petr. 37:corpora sicciora cornu,
Cat. 23, 12:corpora graciliora siccioraque,
Plin. 34, 8, 19, § 65:(puella) Nec bello pede... nec ore sicco,
free from saliva, Cat. 43, 3; cf.tussis,
without expectoration, Cels. 4, 6:medicamentum,
causing dryness, Scrib. Comp. 71. —Dry, thirsty:b.nimis diu sicci sumus,
Plaut. Pers. 5, 2, 41; cf.:siti sicca sum,
id. Curc. 1, 2, 26; 1, 2, 22; id. Ps. 1, 2, 51; Hor. S. 2, 2, 14:faucibus siccis,
fasting, Verg. A. 2, 358.—Transf., abstemious, temperate, sober (syn. sobrius): Art. Ego praeter alios meum virum fui rata Siccum, frugi, continentem, etc. Pa. At nunc dehinc scito, illum ante omnes... Madidum, nihili, incontinentem, Plaut. As. 5, 2, 7; so (opp. vinolentus) Cic. Ac. 2, 27, 88; id. Agr. 1, 1, 1; id. Fragm. ap. Non. 395, 4 (opp. vinolenti); Sen. Ep. 18, 3; Hor. S. 2, 3, 281; id. C. 4, 5, 39:II.siccis omnia dura deus proposuit,
id. ib. 1, 18, 3; id. Ep. 1, 19, 9; 1, 17, 12.—Trop.1.Firm, solid (acc. to I. B. 2.):2.(Attici) sani duntaxat et sicci habeantur,
Cic. Opt. Gen. 3, 8; cf.:nihil erat in ejus oratione nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,
id. Brut. 55, 202; Quint. 2, 4, 6.—Of style, dry, insipid, jejune (acc. to I. B. 3.):3.siccum et sollicitum et contractum dicendi propositum,
Quint. 11, 1, 32:sicca et incondita et propemodum jejuna oratio,
Gell. 14, 1, 32:durus et siccus,
Tac. Or. 21:ne sicci omnino atque aridi pueri rhetoribus traderentur,
ignorant, unformed, unprepared, Suet. Gram. 4.—Dry, cold:A.medullae,
i. e. void of love, cold, Prop. 2, 12 (3, 3), 17; so,puella,
Ov. A. A. 2, 686; Mart. 11, 81, 2; cf. id. 11, 17, 8.—Hence, adv.: siccē, dryly, without wet or damp (very rare; perh. only in the two foll. passages).Lit.:B.ut bos sicce stabuletur,
Col. 6, 12, 2.— -
2 siccus
a, um1)siccis oculis H — без слёз, т. е. равнодушноs. sanguinis Sil — не обагрённый кровьюaquae siccae M = — снегб) пустой, без вина ( poculum Tib); пересохший ( vox O)2) крепкий, плотный ( lignum V)3) трезвый, воздержный, непьющий (homo Pl, C)4) жаркий, знойный ( dies H); иссушающий (fervor O; medicamentum Scr); испытывающий жажду (siti s. Pl)5) ясный, не покрытый облаками (luna Prp, PM)7) чёрствый, сухой, неласковый (puella O, M)8) необразованный, малограмотный ( puer Su)9) крепкий, коренастый, плотного телосложения ( mulier Pl)10) сжатый, сухой, простой ( orator C) -
3 siccum
siccus, a, um, adj. [cf. Sanscr. cush, to dry up; Gr. auô], dry.I.Lit.A.In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf.2.aridus): arena,
Verg. G. 1, 389:fauces fluminum,
id. ib. 4, 427:siccāque in rupe resedit,
id. A. 5, 180:litus,
id. ib. 6, 162:siccum et sine umore ullo solum,
Quint. 2, 4, 8:glebae,
Hor. Epod. 16, 55:agri,
id. S. 2, 4, 15:lacus,
Prop. 2, 14 (3, 6), 11:regio,
Curt. 9, 10, 2:via (opp. palustris),
Dig. 43, 8, 2, § 32 et saep.— Sup.:horreum siccissimum,
Col. 12, 15, 2:oculi,
tearless, Quint. 6, 2, 27; Prop. 1, 17, 11; Hor. C. 1, 3, 18; so,lumina,
Tib. 1, 1, 66; Luc. 9, 1044:genae,
Prop. 4 (5), 11, 80; Ov. H. 11, 10:decurrere pedibus super aequora siccis,
id. M. 14, 50;and, transf.: siccus aerumnas tuli,
tearless, Sen. Herc. Oet. 1270:pocula,
Tib. 3, 6, 18:urna,
Hor. C. 3, 11, 23:panis,
dry bread, Sen. Ep. 83, 6; Plin. 22, 25, 68, § 139:agaricum manducatum siccum,
id. 26, 7, 18, § 32; Capitol. Anton. 13; Vop. Tac. 11:spolia non sanguine sicca suo,
Prop. 4 (5), 10, 12:cuspis,
Stat. Th. 8, 383:ensis,
Sen. Troad. 50.—With gen.:sicci stimulabant sanguinis enses,
i. e. bloodless, Sil. 7, 213:carinae,
standing dry, Hor. C. 1, 4, 2:magna minorque ferae (i. e. ursa major et minor), utraque sicca,
i. e. that do not dip into, set beneath the sea, Ov. Tr. 4, 3, 2; so,signa,
id. ib. 4, 9, 18:aquae,
i. e. snow, Mart. 4, 3, 7:vox,
dried up with heat, husky, Ov. M. 2, 278 et saep.—As subst.: siccum, i; and plur.: sicca, ōrum, n., dry land, a dry place; dry places:B.donec rostra tenent siccum,
Verg. A. 10, 301:in sicco,
on the dry land, on the shore, Prop. 3, 10 (9), 6; Verg. G. 1, 363; Liv. 1, 4; Plin. 9, 8, 8, § 27; 26, 7, 22, § 39:ut aqua piscibus, ut sicca terrenis, circumfusus nobis spiritus volucribus convenit,
Quint. 12, 11, 13:harundo, quae in siccis provenit,
Plin. 16, 36, 66, § 165; so,in siccis,
id. 17, 22, 35, § 170.—In partic.1.Of the weather, dry, without rain:2.sive annus siccus est... seu pluvius,
Col. 3, 20, 1:ver,
Plin. 11, 29, 35, § 101:aestivi tempora sicca Canis,
Tib. 1, 4, 6;for which: incipit et sicco fervere terra Cane,
Prop. 2, 28 (3, 24), 4:sole dies referente siccos,
Hor. C. 3, 29, 20:siccis aër fervoribus ustus,
Ov. M. 1, 119:caelum,
Plin. 18, 12, 31, § 123:ventus,
id. 2, 47, 48, § 126; Luc. 4, 50:luna,
Prop. 2, 17 (3, 9), 15; Plin. 17, 9, 8, § 57; cf. id. 17, 14, 24, § 112:nubes,
i. e. without rain, Luc. 4, 331:hiemps,
without snow, Ov. Am. 3, 6, 106.—Of the human body, dry, as a healthy state (opp. rheumy, catarrhal, tumid, etc.), firm, solid, vigorous:3.(mulier) sicca, succida,
Plaut. Mil. 3, 1, 192; Petr. 37:corpora sicciora cornu,
Cat. 23, 12:corpora graciliora siccioraque,
Plin. 34, 8, 19, § 65:(puella) Nec bello pede... nec ore sicco,
free from saliva, Cat. 43, 3; cf.tussis,
without expectoration, Cels. 4, 6:medicamentum,
causing dryness, Scrib. Comp. 71. —Dry, thirsty:b.nimis diu sicci sumus,
Plaut. Pers. 5, 2, 41; cf.:siti sicca sum,
id. Curc. 1, 2, 26; 1, 2, 22; id. Ps. 1, 2, 51; Hor. S. 2, 2, 14:faucibus siccis,
fasting, Verg. A. 2, 358.—Transf., abstemious, temperate, sober (syn. sobrius): Art. Ego praeter alios meum virum fui rata Siccum, frugi, continentem, etc. Pa. At nunc dehinc scito, illum ante omnes... Madidum, nihili, incontinentem, Plaut. As. 5, 2, 7; so (opp. vinolentus) Cic. Ac. 2, 27, 88; id. Agr. 1, 1, 1; id. Fragm. ap. Non. 395, 4 (opp. vinolenti); Sen. Ep. 18, 3; Hor. S. 2, 3, 281; id. C. 4, 5, 39:II.siccis omnia dura deus proposuit,
id. ib. 1, 18, 3; id. Ep. 1, 19, 9; 1, 17, 12.—Trop.1.Firm, solid (acc. to I. B. 2.):2.(Attici) sani duntaxat et sicci habeantur,
Cic. Opt. Gen. 3, 8; cf.:nihil erat in ejus oratione nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,
id. Brut. 55, 202; Quint. 2, 4, 6.—Of style, dry, insipid, jejune (acc. to I. B. 3.):3.siccum et sollicitum et contractum dicendi propositum,
Quint. 11, 1, 32:sicca et incondita et propemodum jejuna oratio,
Gell. 14, 1, 32:durus et siccus,
Tac. Or. 21:ne sicci omnino atque aridi pueri rhetoribus traderentur,
ignorant, unformed, unprepared, Suet. Gram. 4.—Dry, cold:A.medullae,
i. e. void of love, cold, Prop. 2, 12 (3, 3), 17; so,puella,
Ov. A. A. 2, 686; Mart. 11, 81, 2; cf. id. 11, 17, 8.—Hence, adv.: siccē, dryly, without wet or damp (very rare; perh. only in the two foll. passages).Lit.:B.ut bos sicce stabuletur,
Col. 6, 12, 2.— -
4 siccus
siccus, a, um, adj. [cf. Sanscr. cush, to dry up; Gr. auô], dry.I.Lit.A.In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf.2.aridus): arena,
Verg. G. 1, 389:fauces fluminum,
id. ib. 4, 427:siccāque in rupe resedit,
id. A. 5, 180:litus,
id. ib. 6, 162:siccum et sine umore ullo solum,
Quint. 2, 4, 8:glebae,
Hor. Epod. 16, 55:agri,
id. S. 2, 4, 15:lacus,
Prop. 2, 14 (3, 6), 11:regio,
Curt. 9, 10, 2:via (opp. palustris),
Dig. 43, 8, 2, § 32 et saep.— Sup.:horreum siccissimum,
Col. 12, 15, 2:oculi,
tearless, Quint. 6, 2, 27; Prop. 1, 17, 11; Hor. C. 1, 3, 18; so,lumina,
Tib. 1, 1, 66; Luc. 9, 1044:genae,
Prop. 4 (5), 11, 80; Ov. H. 11, 10:decurrere pedibus super aequora siccis,
id. M. 14, 50;and, transf.: siccus aerumnas tuli,
tearless, Sen. Herc. Oet. 1270:pocula,
Tib. 3, 6, 18:urna,
Hor. C. 3, 11, 23:panis,
dry bread, Sen. Ep. 83, 6; Plin. 22, 25, 68, § 139:agaricum manducatum siccum,
id. 26, 7, 18, § 32; Capitol. Anton. 13; Vop. Tac. 11:spolia non sanguine sicca suo,
Prop. 4 (5), 10, 12:cuspis,
Stat. Th. 8, 383:ensis,
Sen. Troad. 50.—With gen.:sicci stimulabant sanguinis enses,
i. e. bloodless, Sil. 7, 213:carinae,
standing dry, Hor. C. 1, 4, 2:magna minorque ferae (i. e. ursa major et minor), utraque sicca,
i. e. that do not dip into, set beneath the sea, Ov. Tr. 4, 3, 2; so,signa,
id. ib. 4, 9, 18:aquae,
i. e. snow, Mart. 4, 3, 7:vox,
dried up with heat, husky, Ov. M. 2, 278 et saep.—As subst.: siccum, i; and plur.: sicca, ōrum, n., dry land, a dry place; dry places:B.donec rostra tenent siccum,
Verg. A. 10, 301:in sicco,
on the dry land, on the shore, Prop. 3, 10 (9), 6; Verg. G. 1, 363; Liv. 1, 4; Plin. 9, 8, 8, § 27; 26, 7, 22, § 39:ut aqua piscibus, ut sicca terrenis, circumfusus nobis spiritus volucribus convenit,
Quint. 12, 11, 13:harundo, quae in siccis provenit,
Plin. 16, 36, 66, § 165; so,in siccis,
id. 17, 22, 35, § 170.—In partic.1.Of the weather, dry, without rain:2.sive annus siccus est... seu pluvius,
Col. 3, 20, 1:ver,
Plin. 11, 29, 35, § 101:aestivi tempora sicca Canis,
Tib. 1, 4, 6;for which: incipit et sicco fervere terra Cane,
Prop. 2, 28 (3, 24), 4:sole dies referente siccos,
Hor. C. 3, 29, 20:siccis aër fervoribus ustus,
Ov. M. 1, 119:caelum,
Plin. 18, 12, 31, § 123:ventus,
id. 2, 47, 48, § 126; Luc. 4, 50:luna,
Prop. 2, 17 (3, 9), 15; Plin. 17, 9, 8, § 57; cf. id. 17, 14, 24, § 112:nubes,
i. e. without rain, Luc. 4, 331:hiemps,
without snow, Ov. Am. 3, 6, 106.—Of the human body, dry, as a healthy state (opp. rheumy, catarrhal, tumid, etc.), firm, solid, vigorous:3.(mulier) sicca, succida,
Plaut. Mil. 3, 1, 192; Petr. 37:corpora sicciora cornu,
Cat. 23, 12:corpora graciliora siccioraque,
Plin. 34, 8, 19, § 65:(puella) Nec bello pede... nec ore sicco,
free from saliva, Cat. 43, 3; cf.tussis,
without expectoration, Cels. 4, 6:medicamentum,
causing dryness, Scrib. Comp. 71. —Dry, thirsty:b.nimis diu sicci sumus,
Plaut. Pers. 5, 2, 41; cf.:siti sicca sum,
id. Curc. 1, 2, 26; 1, 2, 22; id. Ps. 1, 2, 51; Hor. S. 2, 2, 14:faucibus siccis,
fasting, Verg. A. 2, 358.—Transf., abstemious, temperate, sober (syn. sobrius): Art. Ego praeter alios meum virum fui rata Siccum, frugi, continentem, etc. Pa. At nunc dehinc scito, illum ante omnes... Madidum, nihili, incontinentem, Plaut. As. 5, 2, 7; so (opp. vinolentus) Cic. Ac. 2, 27, 88; id. Agr. 1, 1, 1; id. Fragm. ap. Non. 395, 4 (opp. vinolenti); Sen. Ep. 18, 3; Hor. S. 2, 3, 281; id. C. 4, 5, 39:II.siccis omnia dura deus proposuit,
id. ib. 1, 18, 3; id. Ep. 1, 19, 9; 1, 17, 12.—Trop.1.Firm, solid (acc. to I. B. 2.):2.(Attici) sani duntaxat et sicci habeantur,
Cic. Opt. Gen. 3, 8; cf.:nihil erat in ejus oratione nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,
id. Brut. 55, 202; Quint. 2, 4, 6.—Of style, dry, insipid, jejune (acc. to I. B. 3.):3.siccum et sollicitum et contractum dicendi propositum,
Quint. 11, 1, 32:sicca et incondita et propemodum jejuna oratio,
Gell. 14, 1, 32:durus et siccus,
Tac. Or. 21:ne sicci omnino atque aridi pueri rhetoribus traderentur,
ignorant, unformed, unprepared, Suet. Gram. 4.—Dry, cold:A.medullae,
i. e. void of love, cold, Prop. 2, 12 (3, 3), 17; so,puella,
Ov. A. A. 2, 686; Mart. 11, 81, 2; cf. id. 11, 17, 8.—Hence, adv.: siccē, dryly, without wet or damp (very rare; perh. only in the two foll. passages).Lit.:B.ut bos sicce stabuletur,
Col. 6, 12, 2.— -
5 siccus
siccus, a, um (aus *siticos zu sitis), trocken, I) eig. u. bildl.: 1) eig.: a) im allg. (Ggstz. umidus, umens, aridus): urna, Hor.: folia, Plin.: aquae, Schnee, Mart.: signa, die Bären am Himmel, weil sie nie untergehen, Ov.: pocula, leere, Tibull.: cepa (Ggstz. viridis, condita), Plin.: lignum, stark, fest, Verg.: panis, trockenes (ohne Zukost), Plin.: cibus siccus atque aridus, saft- u. kraftlose (Ggstz. dulcis atque pinguis), Plin.: siccā voce, der man anhört, daß der Mund trocken ist, Ov.: m. Genet., sicci sanguinis enses, Sil. 7, 213. – horreum siccissimum, Colum.: loca siccissima, Sen.: pars siccissima, Sen. – subst., siccum, ī, n., das Trockene, Ggstz. umidum, Apul. de Plat. 1, 17: in sicco, auf dem Trockenen, auf dem trockenen Lande, hibernare, Liv.: Plur. sicca, das Trockene, trockene Orte, auch die Erde, Quint. u.a. – b) insbes.: α) trocken, ohne Tränen, tränenlos, oculi, Hor. u. Quint.: homo, Sen. – β) trocken, noch nüchtern, durstig, siti sicca sum, Plaut.: siccus, inanis, Hor.: poet. dies, gleichs. durstige = heiße, sengende, Hor. – dah. meton., nüchtern, enthaltsam, mäßig (Ggstz. vinolentus), Plaut., Cic. u.a.: oft verb. siccus ac sobrius (Ggstz. ebrius et vomitans), Lucil. fr., Sen. u. Petron. – γ) nur von Trockenem lebend, ein armer Schlucker, Hungerleider, accedes siccus ad unctum, Hor. ep. 1, 17, 12. – δ) heiter, ohne Wolken, canis (Gestirn), Prop.: luna, Prop. u. Plin. – ε) trocken = regenlos, caelum (Klima), Plin.: fervores, Ov. – 2) bildl.: a) trocken, kalt, gefühllos, liebeleer, medullae, Prop.: puella, Ov. u. Mart. – b) leer, ungebildet, ohne Kenntnisse, sicci omnino atque aridi pueri, Suet. gr. 4. – II) übtr.: A) vom Körper, frei vom Schleime, vom Schnupfen usw., straff, stramm, gedrungen, kerngesund, 1) eig.: mulier, Plaut.: corpus (Ggstz. umidum, saftreicher), Cels.: corpora sicciora, Plin. – 2) bildl., v. Redner u. dessen Ausdruck = körnig, schlicht, knapp, orator, Cic.: dicendi genus, Quint. – B) aktiv = trocknend, trocken machend, Scrib. 71.
-
6 siccus
siccus, a, um (aus *siticos zu sitis), trocken, I) eig. u. bildl.: 1) eig.: a) im allg. (Ggstz. umidus, umens, aridus): urna, Hor.: folia, Plin.: aquae, Schnee, Mart.: signa, die Bären am Himmel, weil sie nie untergehen, Ov.: pocula, leere, Tibull.: cepa (Ggstz. viridis, condita), Plin.: lignum, stark, fest, Verg.: panis, trockenes (ohne Zukost), Plin.: cibus siccus atque aridus, saft- u. kraftlose (Ggstz. dulcis atque pinguis), Plin.: siccā voce, der man anhört, daß der Mund trocken ist, Ov.: m. Genet., sicci sanguinis enses, Sil. 7, 213. – horreum siccissimum, Colum.: loca siccissima, Sen.: pars siccissima, Sen. – subst., siccum, ī, n., das Trockene, Ggstz. umidum, Apul. de Plat. 1, 17: in sicco, auf dem Trockenen, auf dem trockenen Lande, hibernare, Liv.: Plur. sicca, das Trockene, trockene Orte, auch die Erde, Quint. u.a. – b) insbes.: α) trocken, ohne Tränen, tränenlos, oculi, Hor. u. Quint.: homo, Sen. – β) trocken, noch nüchtern, durstig, siti sicca sum, Plaut.: siccus, inanis, Hor.: poet. dies, gleichs. durstige = heiße, sengende, Hor. – dah. meton., nüchtern, enthaltsam, mäßig (Ggstz. vinolentus), Plaut., Cic. u.a.: oft verb. siccus ac sobrius (Ggstz. ebrius et vomitans), Lucil. fr., Sen. u. Petron. – γ) nur von Trockenem lebend, ein armer Schlucker, Hungerleider, accedes siccus ad unctum, Hor. ep. 1, 17, 12. – δ) heiter, ohne Wolken, canis————(Gestirn), Prop.: luna, Prop. u. Plin. – ε) trocken = regenlos, caelum (Klima), Plin.: fervores, Ov. – 2) bildl.: a) trocken, kalt, gefühllos, liebeleer, medullae, Prop.: puella, Ov. u. Mart. – b) leer, ungebildet, ohne Kenntnisse, sicci omnino atque aridi pueri, Suet. gr. 4. – II) übtr.: A) vom Körper, frei vom Schleime, vom Schnupfen usw., straff, stramm, gedrungen, kerngesund, 1) eig.: mulier, Plaut.: corpus (Ggstz. umidum, saftreicher), Cels.: corpora sicciora, Plin. – 2) bildl., v. Redner u. dessen Ausdruck = körnig, schlicht, knapp, orator, Cic.: dicendi genus, Quint. – B) aktiv = trocknend, trocken machend, Scrib. 71. -
7 mollis
mollis, e (aus * molduis, zu altindisch mdū-ḥ), beweglich, biegsam, geschmeidig, weich, I) eig. u. übtr.: A) an sich biegsam, gelenk, geschmeidig, elastisch, weich, 1) eig.: a) v. Gliedern des Körpers: commissurae et artus (digitorum), Cic.: internodia, Ov.: colla, crura, Verg.: glomeratio crurum, Plin. – bes. v. den geschmeidigen Gliedern Tanzender, cernere saltantes et mollia membra moventes, Lucr.: si vox est, canta, si mollia brachia, salta, Ov. – u. Gehender, tener et mollis incessus, Sen.: in incessu mollior, Ov.: poet., molles fugae, v. Laufe im Zirkus, Claud. – b) v. Bäumen: iuncus, Verg.: virgulta, Petron. poët. – c) v. Haar, geschmeidig, weich, wallend, capilli, Hor. u. Ov. – d) v. Gerätschaften, pilenta, elastische, sanft schwebende, nicht stoßende, Verg.: oscilla, bewegliche, Verg.: riget lorica molli catenā, gelenken, elastischen, Val. Flacc. – im üblen Sinne: arcus, schlaffer B., Ov. – e) v. Wasser usw., sich leicht bewegend, ruhig fließend, sanft dahinwallend, mollis aquae natura, Lucr.: undae, Lucr.: flumen, Catull.: Euphrates ibat iam mollior undis, ruhiger, nicht mehr wild tobend, Verg. – f) v. der Luft, sich leicht bewegend = säuselnd, sanft wehend, aurae, Ov.: zephyri, Ov.
2) übtr.: a) v. Werken der Kunst, α) in der Bildhauerkunst, in wellenförmiger Linie sich bewegend, nicht steif, weich-, zart gehalten (Ggstz. durus, rigidus), Calamidis signa dura, sed tamen molliora quam Canachi, Cic.: duriora Callon atque Hegesias, iam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit, Quint. – β) in der Beredsamkeit u. Poesie, weich, fließend, oratio mollis et tenera et ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas, Cic.: molle et Xenophonteum genus sermonis, Cic. – molles levesque versus (Ggstz. duriusculi), Plin. ep.: mollissimum rhythmorum genus, Quint.: molle atque facetum adnuerunt Vergilio gaudentes rure Camenae, Hor. – b) v. Örtlichkeiten, die sich ohne merkliches Steigen od. Fallen erheben od. senken, sanft-, allmählich sich erhebend, -aufsteigend od. - fallend, fastigium, Caes.: clivus, Verg., Quint. u.a.: litus m. et apertum, Caes.: trames, Ov.: curvamen, sanft, allmählich sich bildende, Plin. ep. Vgl. Fabri Liv. 21, 37, 3. Heß Tac. Germ. 1.
B) äußeren Eindrücken nachgebend, geschmeidig, elastisch, weich, zart (Ggstz. durus), 1) eig.: a) v. Ggstdn. u. Gliedern des Körpers: tactus vero tumor inaequalis est et mollis et lubricus, Cels.: cum superior caro mollis sit, Cels.: maxilla est molle os, Cels. – torpuerunt molles ante genae, Ov.: mollis cutis, Cels.: m. cervix, m. manus, m. latus, Ov.: si venter m. est, wenn der Leib weich anzufühlen ist, Cels.; dagegen im üblen Sinne, venter m., ein schlaffer, eingefallener Leib, Hor.: u. facies decora fulta molli pede, zart und schwach, Hor. – Sprichw., in molli carne vermes nascuntur, in mürbem Fleische entstehen leicht Würmer = Phlegmatische sind leicht Beleidigungen ausgesetzt, Petron. 57, 3. – subst., mollia, ium, n., Weichlinge, Mollusken, eine Art Fische, Plin. 11, 267. – b) v. Lagerstätten, feretrum, weich (durch untergelegte Sträucher), Verg.: torus, Ov.: cubile seu molle seu durum, Cels. – c) v. Boden usw.: α) weich (Ggstz. durus), viridi caespite mollis humus, Ov.: mollia prata (λειμῶνες μαλακοί, Hom.), die weichen, grasreichen, Verg.: litora, Ov.: m. saxa facere, Ov.: amoenum ac molle iter, etiamsi est spatii amplioris, minus fatigat quam durum aridumque compendium, Quint. – β) locker, sandig (Ggstz. densus), arena, Ov.: planities, Plin.: mollius solum, Curt. – d) v. Gras, Kräutern usw., molli gramine membra levat, Ov.: herbae tenerae semper atque molles, schlank u. zart, Plin. ep.: hyacinthus, Verg. – arista, die weiche, glatte, Verg. – e) von Stoffen: lana, Cels.: aurum, Verg.: mollissima cera, Cic. – subst., mollia, ium, n., das Weiche (Ggstz. dura), Calp. ecl. 5, 71. – f) v. Früchten, v. Speisen, gleichs. der Zunge nachgebend, weich, mürbe, mild, castaneae, Verg.: fraga, Ov. – subst., mollia panis, das Wollige, Weiche, die Krume (Ggstz. crusta panis), Plin. 13, 28. – g) v. flüssigen Stoffen: cibus, qui mollem alvum praestet, erweichend auf den Leib wirkt, Cels.: u. so subst., mollia, ium, n., weicher Stuhlgang (Ggstz. dura alvus), Cels. 2, 8. p. 45, 33 D. – caseus (Ggstz. aridus), Cels. – pituita (Ggstz. sicca et arida), Cels.
2) übtr., v. äußeren Eindrücken auf die Sinne, nicht hart, nicht rauh, nicht scharf, sanft, gelinde, mild, a) für das Gefühl: teneris labellis molles morsiunculae, Plaut.: tactus manuum mollior sit, Cels.: boves novelli tactu corporis mollissimo, Colum.: ut remedia, quae naturā sunt aspera, molli manu leniantur, Quint.: u. so sprichw., quodam modo molli brachio alqm obiurgare de alqa re, gleichs. durch sanften Anstoß mit dem Arme zurechtweisen, Cic. ad Att. 2, 1, 6. – habena, Cels.: ceratum, Cels. – dura molli cavantur aquā, Ov. – aestas, Verg.: caelum, Flor.: regio, Flor. – b) für den Geruch: odor mollissimus, Plin. – c) für den Geschmack: cibus interdum mollis interdum acer, Cels.: m. merum, Hor.: mollissima vina, Verg.
II) bildl.: A) für äußere Eindrücke empfänglich, ihnen leicht zugänglich, leicht nachgebend, nachgiebig, zartfühlend, empfindsam (s. Seyffert Cic. Lael. 75. p. 4592), 1) im allg.: mollis animus ad accipiendam et ad deponendam offensionem, Cic.: infimā auriculā mollior, Cic. (u. so sprichw. in hoc titulo imā, quod aiunt, auriculā mollior, empfindlicher, Amm. 19, 12, 5): nec rigidā mollior aesculo, Hor.: purpureus molli in ore fiat pudor, zartfühlend, Ov.: mollissimae aures, zartes (durch Lobhudeleien leicht verletzliches) Gehör, Plin. pan.: aber molles auriculae, den Schmeicheleien leicht zugänglich, Hor. – mollis in obsequium, leicht geneigt usw., Ov.: mollior dea, Ov. – homo mollissimo animo, leicht zu rühren, Cic.: cor, pectus, vultus, Ov. – anni, das zarte Alter, Ov.: mollis (ohne Energie) consul, Liv.: molles, ubi ira resedit, animi, Liv. – quas (magnas res) qui impedire vult, quod desiderium non facile ferat, is et infirmus est mollisque naturā et ob eam ipsam causam in amicitia parum iustus, Cic.: fastidiosae mollesque mentes, empfindliche, leicht reizbare, Cic. – m. Infin., mater fortasse rogari mollior, für Bitten zugänglicher, weicher gestimmt, Claud. nupt. Hon. et Mar. 39.
2) insbes.: a) nicht abgehärtet, empfindlich, verwöhnt, verweichlicht, verzärtelt, unmännlich, energielos, mollissimus enim hic (bos), ut durissimus primus, Varro: iam et locis mollioribus et accolarum ingeniis, Liv.: contempto cultorum molliore et locis simili genere, Liv.: mollia et fluida corpora Gallorum, Liv.: ut est mollis ad talia gens, Liv.: mollis et minime resistens ad calamitates perferendas mens eorum (Gallorum) est, Caes. – solutus et mollis in gestu, Cic.: philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus, tam omnia ad voluptatem corporis referens, Cic.: apparet (Maecenatem) mollem fuisse, non mitem, Sen.: in dolore molliores, Cic.: molles Sabaei, Verg.: molles viri, Hor., u. insbes., molles viri = pathici, Liv. 33, 28, 2: u. subst., molles et impudici, Vitr. 2, 8, 12: neque fornicarii neque molles neque masculorum concubitores, Ps. Augustin. app. serm. 288, 2. – molles columbae, unkriegerische, Hor.: u. so in his mollibus castris (sc. amoris), Ov. – disciplina, Cic.: educatio, Quint.: vita, Ov.: mollis teneraque vox, Quint. – b) nachgiebig = furchtsam, zaghaft, schwach, consul, Liv.: sententia, Cic. – pecus, Verg.: lepus, Hor.
B) v. dem, was einen leichten-, sanften Eindruck macht, auf sanften Empfindungen beruht, sanft, behaglich, angenehm, 1) im allg.: mollem ac iucundam efficere senectutem, Cic.: hic primus inflexit orationem et eam mollem teneramque reddidit, sanft, gefällig, Cic.: molliores flexiones in cantu, Cic.: translationes quam mollissimae, möglichst wenig auffallende, Cic.: m. gestatio, Plin. ep.: umbra, Verg.: quies, Lucr.: otium, Ov.: inertia, Hor.: somnus, Tibull. – neutr. adv., mollia ridere, Ov.: molle subridere, Pers.
2) insbes.: a) sanft, leidenschaftslos, gelassen, glimpflich, mild, schonend, placidus mollisque, von Pers. (Ggstz. vehemens acerque), Cic.: oratio Caesaris, quae sane mollis et liberalis fuit, Cic.: m. oratio philosophorum, Cic.: m. nomen, Cic.: cuncta ad imperatorem in mollius relata, glimpflicher, in milderem Lichte, Tac.: mollia iussa, imperia, Verg. u. Hor.: mollia dicta, Verg.: subicit haud mollia dictu, Sil. – b) empfindsam, sanft einschmeichelnd, sanft, zärtlich, rührend, sermo, Sall.: querelae, Hor.: verbis mollibus lenire alqm, Hor.: vincuntur molli pectora dura prece, Ov.: m. carmen, Hor.: illud mollissimum carmen, gar rührende Stelle, Cic.: bes. von elegischer, erotischer Poesie (s. Burmann Prop. 1, 7, 19; 2, 1, 41), versus, Ov.: modi. Hor. – c) nicht rauh, nicht hart, sanft geebnet, mollior et magis trita via, Quint.: volo id quam mollissimā viā consequi, auf die schonendste Weise, Liv.: sola viri molles aditus et tempora noras, wußtest, wo u. wann er seine gute Stunde hatte, Verg.: mollia tempora fandi, bequeme, günstige, Verg.: u. so veniet mollior hora votis tuis, Ov. – / Abl. Sing. auch molle, Petron. 57, 3.
-
8 mollis
mollis, e (aus * molduis, zu altindisch mdū-ḥ), beweglich, biegsam, geschmeidig, weich, I) eig. u. übtr.: A) an sich biegsam, gelenk, geschmeidig, elastisch, weich, 1) eig.: a) v. Gliedern des Körpers: commissurae et artus (digitorum), Cic.: internodia, Ov.: colla, crura, Verg.: glomeratio crurum, Plin. – bes. v. den geschmeidigen Gliedern Tanzender, cernere saltantes et mollia membra moventes, Lucr.: si vox est, canta, si mollia brachia, salta, Ov. – u. Gehender, tener et mollis incessus, Sen.: in incessu mollior, Ov.: poet., molles fugae, v. Laufe im Zirkus, Claud. – b) v. Bäumen: iuncus, Verg.: virgulta, Petron. poët. – c) v. Haar, geschmeidig, weich, wallend, capilli, Hor. u. Ov. – d) v. Gerätschaften, pilenta, elastische, sanft schwebende, nicht stoßende, Verg.: oscilla, bewegliche, Verg.: riget lorica molli catenā, gelenken, elastischen, Val. Flacc. – im üblen Sinne: arcus, schlaffer B., Ov. – e) v. Wasser usw., sich leicht bewegend, ruhig fließend, sanft dahinwallend, mollis aquae natura, Lucr.: undae, Lucr.: flumen, Catull.: Euphrates ibat iam mollior undis, ruhiger, nicht mehr wild tobend, Verg. – f) v. der Luft, sich leicht bewegend = säuselnd, sanft wehend, aurae, Ov.: zephyri, Ov.2) übtr.: a) v. Werken der Kunst, α) in der Bildhauerkunst, in wellenförmiger Linie sich bewegend,————nicht steif, weich-, zart gehalten (Ggstz. durus, rigidus), Calamidis signa dura, sed tamen molliora quam Canachi, Cic.: duriora Callon atque Hegesias, iam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit, Quint. – β) in der Beredsamkeit u. Poesie, weich, fließend, oratio mollis et tenera et ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas, Cic.: molle et Xenophonteum genus sermonis, Cic. – molles levesque versus (Ggstz. duriusculi), Plin. ep.: mollissimum rhythmorum genus, Quint.: molle atque facetum adnuerunt Vergilio gaudentes rure Camenae, Hor. – b) v. Örtlichkeiten, die sich ohne merkliches Steigen od. Fallen erheben od. senken, sanft-, allmählich sich erhebend, -aufsteigend od. - fallend, fastigium, Caes.: clivus, Verg., Quint. u.a.: litus m. et apertum, Caes.: trames, Ov.: curvamen, sanft, allmählich sich bildende, Plin. ep. Vgl. Fabri Liv. 21, 37, 3. Heß Tac. Germ. 1.B) äußeren Eindrücken nachgebend, geschmeidig, elastisch, weich, zart (Ggstz. durus), 1) eig.: a) v. Ggstdn. u. Gliedern des Körpers: tactus vero tumor inaequalis est et mollis et lubricus, Cels.: cum superior caro mollis sit, Cels.: maxilla est molle os, Cels. – torpuerunt molles ante genae, Ov.: mollis cutis, Cels.: m. cervix, m. manus, m. latus, Ov.: si venter m. est, wenn der Leib weich anzufühlen ist, Cels.; dagegen im üblen Sinne, venter m., ein schlaf-————fer, eingefallener Leib, Hor.: u. facies decora fulta molli pede, zart und schwach, Hor. – Sprichw., in molli carne vermes nascuntur, in mürbem Fleische entstehen leicht Würmer = Phlegmatische sind leicht Beleidigungen ausgesetzt, Petron. 57, 3. – subst., mollia, ium, n., Weichlinge, Mollusken, eine Art Fische, Plin. 11, 267. – b) v. Lagerstätten, feretrum, weich (durch untergelegte Sträucher), Verg.: torus, Ov.: cubile seu molle seu durum, Cels. – c) v. Boden usw.: α) weich (Ggstz. durus), viridi caespite mollis humus, Ov.: mollia prata (λειμῶνες μαλακοί, Hom.), die weichen, grasreichen, Verg.: litora, Ov.: m. saxa facere, Ov.: amoenum ac molle iter, etiamsi est spatii amplioris, minus fatigat quam durum aridumque compendium, Quint. – β) locker, sandig (Ggstz. densus), arena, Ov.: planities, Plin.: mollius solum, Curt. – d) v. Gras, Kräutern usw., molli gramine membra levat, Ov.: herbae tenerae semper atque molles, schlank u. zart, Plin. ep.: hyacinthus, Verg. – arista, die weiche, glatte, Verg. – e) von Stoffen: lana, Cels.: aurum, Verg.: mollissima cera, Cic. – subst., mollia, ium, n., das Weiche (Ggstz. dura), Calp. ecl. 5, 71. – f) v. Früchten, v. Speisen, gleichs. der Zunge nachgebend, weich, mürbe, mild, castaneae, Verg.: fraga, Ov. – subst., mollia panis, das Wollige, Weiche, die Krume (Ggstz. crusta panis), Plin. 13, 28. – g) v. flüssigen Stoffen: cibus, qui mollem alvum praestet,————erweichend auf den Leib wirkt, Cels.: u. so subst., mollia, ium, n., weicher Stuhlgang (Ggstz. dura alvus), Cels. 2, 8. p. 45, 33 D. – caseus (Ggstz. aridus), Cels. – pituita (Ggstz. sicca et arida), Cels.2) übtr., v. äußeren Eindrücken auf die Sinne, nicht hart, nicht rauh, nicht scharf, sanft, gelinde, mild, a) für das Gefühl: teneris labellis molles morsiunculae, Plaut.: tactus manuum mollior sit, Cels.: boves novelli tactu corporis mollissimo, Colum.: ut remedia, quae naturā sunt aspera, molli manu leniantur, Quint.: u. so sprichw., quodam modo molli brachio alqm obiurgare de alqa re, gleichs. durch sanften Anstoß mit dem Arme zurechtweisen, Cic. ad Att. 2, 1, 6. – habena, Cels.: ceratum, Cels. – dura molli cavantur aquā, Ov. – aestas, Verg.: caelum, Flor.: regio, Flor. – b) für den Geruch: odor mollissimus, Plin. – c) für den Geschmack: cibus interdum mollis interdum acer, Cels.: m. merum, Hor.: mollissima vina, Verg.II) bildl.: A) für äußere Eindrücke empfänglich, ihnen leicht zugänglich, leicht nachgebend, nachgiebig, zartfühlend, empfindsam (s. Seyffert Cic. Lael. 75. p. 4592), 1) im allg.: mollis animus ad accipiendam et ad deponendam offensionem, Cic.: infimā auriculā mollior, Cic. (u. so sprichw. in hoc titulo imā, quod aiunt, auriculā mollior, empfindlicher, Amm. 19, 12, 5): nec rigidā mollior aesculo, Hor.:————purpureus molli in ore fiat pudor, zartfühlend, Ov.: mollissimae aures, zartes (durch Lobhudeleien leicht verletzliches) Gehör, Plin. pan.: aber molles auriculae, den Schmeicheleien leicht zugänglich, Hor. – mollis in obsequium, leicht geneigt usw., Ov.: mollior dea, Ov. – homo mollissimo animo, leicht zu rühren, Cic.: cor, pectus, vultus, Ov. – anni, das zarte Alter, Ov.: mollis (ohne Energie) consul, Liv.: molles, ubi ira resedit, animi, Liv. – quas (magnas res) qui impedire vult, quod desiderium non facile ferat, is et infirmus est mollisque naturā et ob eam ipsam causam in amicitia parum iustus, Cic.: fastidiosae mollesque mentes, empfindliche, leicht reizbare, Cic. – m. Infin., mater fortasse rogari mollior, für Bitten zugänglicher, weicher gestimmt, Claud. nupt. Hon. et Mar. 39.2) insbes.: a) nicht abgehärtet, empfindlich, verwöhnt, verweichlicht, verzärtelt, unmännlich, energielos, mollissimus enim hic (bos), ut durissimus primus, Varro: iam et locis mollioribus et accolarum ingeniis, Liv.: contempto cultorum molliore et locis simili genere, Liv.: mollia et fluida corpora Gallorum, Liv.: ut est mollis ad talia gens, Liv.: mollis et minime resistens ad calamitates perferendas mens eorum (Gallorum) est, Caes. – solutus et mollis in gestu, Cic.: philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus, tam omnia ad voluptatem corporis referens,————Cic.: apparet (Maecenatem) mollem fuisse, non mitem, Sen.: in dolore molliores, Cic.: molles Sabaei, Verg.: molles viri, Hor., u. insbes., molles viri = pathici, Liv. 33, 28, 2: u. subst., molles et impudici, Vitr. 2, 8, 12: neque fornicarii neque molles neque masculorum concubitores, Ps. Augustin. app. serm. 288, 2. – molles columbae, unkriegerische, Hor.: u. so in his mollibus castris (sc. amoris), Ov. – disciplina, Cic.: educatio, Quint.: vita, Ov.: mollis teneraque vox, Quint. – b) nachgiebig = furchtsam, zaghaft, schwach, consul, Liv.: sententia, Cic. – pecus, Verg.: lepus, Hor.B) v. dem, was einen leichten-, sanften Eindruck macht, auf sanften Empfindungen beruht, sanft, behaglich, angenehm, 1) im allg.: mollem ac iucundam efficere senectutem, Cic.: hic primus inflexit orationem et eam mollem teneramque reddidit, sanft, gefällig, Cic.: molliores flexiones in cantu, Cic.: translationes quam mollissimae, möglichst wenig auffallende, Cic.: m. gestatio, Plin. ep.: umbra, Verg.: quies, Lucr.: otium, Ov.: inertia, Hor.: somnus, Tibull. – neutr. adv., mollia ridere, Ov.: molle subridere, Pers.2) insbes.: a) sanft, leidenschaftslos, gelassen, glimpflich, mild, schonend, placidus mollisque, von Pers. (Ggstz. vehemens acerque), Cic.: oratio Caesaris, quae sane mollis et liberalis fuit, Cic.: m. oratio philosophorum, Cic.: m. nomen, Cic.: cuncta ad im-————peratorem in mollius relata, glimpflicher, in milderem Lichte, Tac.: mollia iussa, imperia, Verg. u. Hor.: mollia dicta, Verg.: subicit haud mollia dictu, Sil. – b) empfindsam, sanft einschmeichelnd, sanft, zärtlich, rührend, sermo, Sall.: querelae, Hor.: verbis mollibus lenire alqm, Hor.: vincuntur molli pectora dura prece, Ov.: m. carmen, Hor.: illud mollissimum carmen, gar rührende Stelle, Cic.: bes. von elegischer, erotischer Poesie (s. Burmann Prop. 1, 7, 19; 2, 1, 41), versus, Ov.: modi. Hor. – c) nicht rauh, nicht hart, sanft geebnet, mollior et magis trita via, Quint.: volo id quam mollissimā viā consequi, auf die schonendste Weise, Liv.: sola viri molles aditus et tempora noras, wußtest, wo u. wann er seine gute Stunde hatte, Verg.: mollia tempora fandi, bequeme, günstige, Verg.: u. so veniet mollior hora votis tuis, Ov. – ⇒ Abl. Sing. auch molle, Petron. 57, 3.
См. также в других словарях:
РУССКИЙ УКАЗАТЕЛЬ СТАТЕЙ — Абант Άβας Danaus Абанты Άβαντες Абарис Άβαρις Абдера Abdera Абдулонома Абдул Abdulonymus Абелла Abella Абеллинум Abellinum Абеона Abeona Абидос или Абид… … Реальный словарь классических древностей
Durham Rite — The Durham Rite is a historical fusion of the Roman Rite and the Gallican Rite in the English bishopric of Durham. Contents 1 Antecedents and testimonies 2 Specifics 3 Source … Wikipedia
Bataille De Zama — Bataille de Zama … Wikipédia en Français
Bataille de zama — Bataille de Zama … Wikipédia en Français
Invasions barbares — Pour l’article homonyme, voir Les Invasions barbares. La recherche historique regroupe sous l’expression invasions barbares les mouvements migratoires des populations germaniques à partir de l’arrivée des Huns dans l’est de l’Europe… … Wikipédia en Français